نداشتن برداشت در روزهای تعطیل
اگر تولید کننده قارچ هستید حتما تا بحال پیش آمده که اوج برداشت و قارچ چینی در روزهای تعطیل اتفاق افتاده باشد. از آنجایی که قارچ جزو محصولات تره بار محسوب می شود، باید در کوتاه ترین زمان ممکن به دست مصرف کننده برسد، بنابراین اگر بازار تعطیل باشد، عملا امکان فروش آن ها را از دست می دهید. اگر بخواهید قارچ ها را در مکانی غیر از سردخانه های مخصوص، نگهداری کنید بعد از گذشت فقط چند ساعت قارچ ها دچار افت کیفیت و متعاقبا افت قیمت می شوند و ضرر زیادی را متحمل می شوید.
مزرعه های بزرگ صنعتی معمولا داراری سردخانه مخصوص نگهداری قارچ هستند . در صورت شوکدهی درست به مدت 5 تا 8 روز قارچ ها را می توان دیرتر روانه بازار کرد ولی در فارم های کوچک و تک سالنی که سردخانه وجود ندارد، باید ظرف مدت چند ساعت بعد از برداشت قارچ را به ویزیتور تحویل داده و به بازار منتقل کنند.
اگر قصد ورود به صنعت بزرگ قارچ را دارید، با دقت ادامه این مقاله بخوانید تا از ضررهای احتمالی در زمان چیدن “تقویم کشت” جلو گیری کنید. این مقاله به شما کمک می کند تا با روش های مدیریتی کشت و برداشت برای مزرعه خود بهترین “تقویم کشت” را انتخاب کنید.
تقویم کشت چیست؟
انتخاب زمان بارگیری کمپوست در سالن، انجام مرحله به مرحله کشت با توجه به زمان رسیدن به قارچ و در نهایت بررسی شرایط بازار برای فروش بیشتر و بهتر در زمان برداشت، همگی برای تولید کننده به چیدن “تقویم دوره کشت” می انجامد.
به طور مثال: اگر حدود 35 تا 38 روز بعد از ورود کمپوست به سالن تعطیلات عید فطر یا هر مناسبت دیگری بود و امکان نگهداری قارچ فراهم نباشد، باید تاریخ بارگیری کمپوست یک هفته به عقب بیفتد.
مثال دیگر: چنانچه در مناطق توریستی قارچ تولید می کنید، زمان جشن ها و تعطیلات مصرف قارچ بالا می رود و بدون نگرانی از فروش می توانید تولید را ادامه دهید.
مثال دیگر: اگر به هر دلیلی مجبور به بارگیری کمپوست شدید و اوج برداشت سالن شما در روز های پنجشنبه و جمعه شد، به سادگی با کوتاه یا بلند کردن هر یک از مراحل کشت، که در ادامه خواهد آمد، برای یک تا چهار روز برداشت را به جلو یا عقب ببرید.
در نهایت چیدمان درست تقویم کشت، به تولید کنندگان امکان فروش بهتر و موفقیت در این حرفه را داده و شرایط را برای ادامه تولید بدون استرس را فراهم می کند.
مراحل تولید در یک دوره به تفکیک زمانی به چه صورت است:
به طور میانگین
- مرحله اسپان ران یا سفید شدن کمپوست 15 روز
- مرحله خاکدهی و رافلینگ و ریکاوری 9 روز
- مرحله هوادهی و تشکیل پین 7 روز
- مرحله کمون پین ها و رشد 6 روز
طول می کشد جمع روزهای بالا 37 روز می شود، یعنی اولین برداشت حدود 37 روز بعداز ورود کمپوست شروع می شود. چرا از کلمه ی ” حدود ” استفاده می کنیم؟
چون در هر کدام از مراحل بالا تحت تاثیر عوامل محیطی ( مثل دما و رطوبت) می توان تغییر ایجاد کرد. اگر تغییرات شرایط محیطی که بر رشد ریسه و قارچ تاثیر گذار هستند، با برنامه ریزی دقیق و توسط سالندار انجام شود، به آن “مدیریت تقویم کشت” گفته می شود. ولی اگر به دلیل مشکلات شرایط سالن تولید و غیر استاندارد بودن آن و عدم آگاهی سالندار اتفاق بیفتد، کشت دچار بحران شده و تولید کننده متحمل ضرر خواهد شد.
چگونه زمان هر مرحله را مدیریت کنیم؟
زمان اسپان ران یا پنجه زنی ریسه در کمپوست 15 تا 17 روز طول می کشد. هدف نهایی این مرحله کلونیزه شدن کامل کمپوست توسط میسلیوم و کاهش فعالیت کمپوست برای ورود به مرحله خاکدهی است. بنابراین اگر کمپوست با کیفیت باشد و دمای 25 درجه سانتیگراد که بهترین دما برای رشد ریسه است را ایجاد کرده و با گردش هوای منظم در سالن پرورش بهترین شرایط رشد را فراهم آورده باشید دوران اسپان ران طی 13 تا 14 روز به پایان می رسد.
نکته: چنانچه برنامه برای بلندتر کردن زمان اسپان ران باشد باید دما را به زیر 23 درجه سانتیگراد کاهش داد. زیرا در این دما رشد ریسه بسیار کند می شود و یک فرصت یک تا دو روزه برای طولانی تر کردن این دوره به شما می دهد.
زمان خاکدهی را می توان با انجام عملیات ککینگ از 9 روز به پنج روز کاهش داد. اکثر سالندار ها ترجیح می دهند که از رافل بجای کک استفاده کنند. زیرا انجام ککینک نیاز به تجربه و مهارت دارد. احتمال بروز بیماری بسیار زیاد خواهد شد و گزارشات زیادی از قفل کردن بستر در سالن هایی که کک انجام داده اند داده شده، که همگی به علت اشتباهاتی در اجرای صحیح ککینگ بوده است.
بعضی از سالندارها بدون انجام رافل وارد هوادهی می شوند که این خود دو روز از این مرحله کم می کند. انجام رافل عمیق می تواند مرحله ریکاوری ( بعداز رافل) را طولانی کند. به طور کلی هدف نهایی در مرحله خاکدهی تشکیل ریسه های قوی و بارده برای ورود به مرحله هوادهی و برداشت است. هر چه شرایط محیط پایدارتر و کیفیت خاک پوششی و کمپوست بهتر باشد، این مرحله سریع تر به اتمام می رسد. به خصوص در مرحله ریکاوری که با داشتن شرایط خوب از 12 تا 36 ساعت بعد می توان وارد مرحله بعدی شد.
نکته مهم در این زمان این است که نمی توان با استفاده از کاهش دما رشد ریسه را کند کرد.
زمان هوادهی تمام کارها از جمله کاهش دما، تهویه هوا و بالا بردن رطوبت باید با دقت و مهارت انجام شود و بدون دستگاه های سنجشی قوی و کامل نباید هیچ تغییری در برنامه ایجاد کرد. هدف تشکیل پین به اندازه کافی است که 5 تا 7 روز طول می کشد. از زمان ظهور پین و رشد آن ها و تبدیل شدن به قارچ کامل یک دوره کمون 5 تا 7 روزه وجود دارد دوره کمون بستگی به شرایط محیطی و ژنتیک بذر دارد. ولی به طور کل بعداز تشکیل پین ها با افزایش و یا کاهش دما به طور مستقیم بر رشد آن ها می توان تاثیر گذاشت.
به این صورت که در روز های 7 تا 9 با افزایش یک درجه دما برای مدت 24 ساعت، رشد پین های به اندازه عدس متوقف شده و رشد پین های به اندازه نخود ادامه پیدا می کند.
نکته بسیار مهم این مرحله این است که نوسان دما حتی یک تا دو درجه، می تواند در رشد پین ها اختلال ایجاد کند و مرحله برداشت را به طور کل دستخوش تغییرات کند و کاملا تقویم کشت را از شرایط نرمال خارج کرده و تولید کننده را از برنامه ریزی خود دور کند.
در زمان برداشت با کاهش دما به زیر 15 درجه سانتیگراد رشد قارچ ها بسیار کند شده و به تولید کننده امکان استراحتی کوتاه یا هماهنگی با قارچ چین ها و عاملین فروش را می دهد.
با افزایش یک تا دو درجه ای دما نیز می توان رشد قارچ ها را سریع تر کرد. این موارد در فلاش های بعدی نیز صدق می کند.
به این صورت می توانید “تقویم کشت” مخصوص به خود را با توجه به امکاناتی از جمله تجهیزات سالن شرایط اقلیمی و فصلی و مدیریت فروش طراحی و اجرا کنید.
